SENİN İLETİŞİM DİLİN HANGİSİ? İletişimin Önemi ve İletişim Becerileri

 Bu yazımda iletişim kavramının ne olduğunu,  neleri içerdiğini, iletişimin ögelerini ve iletişimin işlevlerini anlatacağım. İletişim kavramını bu ve bundan sonraki birkaç yazımda detaylı olarak ele alacağım.

         Öncelikle iletişim kavramını açıklayarak başlayalım. İletişim, katılanların bilgi ya da sembol üreterek birbirlerine ilettikleri iletileri anlamaya ve yorumlamaya çalıştıkları bir süreçtir. Peki, iletişim kavramı neleri içerir? Öncelikle iknayı, etkilemeyi, duygu ve düşüncelerin aktarılma sürecini, ortak algılamayı ve paylaşımı içerir. Bu iletişimi gerçekleştiren iki kişinin de(kaynak-hedef)bu süreçte aynı veya benzer tutumları sergilemesi beklenir. Çünkü kişiler arası iletişimde en az iki kişi vardır, tek yönlü değil karşılıklıdır, hem psikolojik hem de sosyal/ kültürel bir olgu ve süreçtir.

Peki, iletişimin ögeleri ve süreçleri nelerdir? Aslında bunu dört ana başlık altında ele alırız. Birinci ögemiz kaynaktır. Kişiler arası iletişimde mesajı gönderendir. İkinci ögemiz hedeftir. Mesajı alır, anlamlandırır ve kaynağa farklı bir mesaj gönderir. Bu bir döngüye benzer ve roller sürekli değişir. Üçüncü ögemiz mesaj(ileti)dır. İletişim sürecinde hedefe iletilmek istenen her şeydir. Hedeften kaynağa, kaynaktan hedefe gelen anlamdır. Mesajlarımız sözlü, yazılı, sözsüz hatta ses tonu ve davranışlarımız olabilir. İşte biz buna kanal diyoruz ki bu da dördüncü ve son ögemizdir. Sessiz kalma da kişiler arası iletişimde bir mesaj ve iletimi olabilir.  

         İletişim süreçlerini ise kodlama, kod açma ve yorumlama, geri bildirim ve gürültü olarak sınıflandırabiliriz.

         Mesajın işaret haline dönüşmesinde kullanılan simgeler ve simgeler arasındaki ilişkileri düzenleyen kuralların tümüne kod denir. Türkçemizde en çok kullanılan kod sistemi “dil”dir. Kodlama ise mesajın içeriğinin kod simgelere dönüştürülmesidir.

  Kaynaktan (gönderenden) gelen mesajın içeriğinin hedef (alıcı) alınıp çözümlenmesine ise kod açma ve yorumlama diyoruz. Tabi bu süreçte diğer önemli bir şart da geri bildirimdir. Karşılıklı gidip gelen mesajların doğru algılanıp algılanmadığını test etmektir. Bu nedenle de sürecin olmazsa olmazıdır. Geri bildirim olmadığında iletişim tamamlanmaz. Geri bildirim bir söz, jest, mimik gibi bir beden hareketi de olabilir. Yine bu süreçte’ gürültü ‘dediğimiz kaynaktan çıkan mesajın hedef tarafından tam ve doğru alınmasını etkileyen şeydir. Gürültü kişilerin birbirini duyabilmesini engeller. Bu da iletişimi olumsuz etkileyen önemli bir süreç basamağıdır. Mesafe, ortamdaki gürültü ya da her türlü fiziksel engel de olabilir.

         Zaman zaman aynı dili konuşsak da iletişimsizlik yaşayabiliriz. Önemlidir.  Bu nedenle ortak dili kullanmak, yaşa, gruba,  kültüre ilişkin özellikleri bilmek iletişimin daha sağlıklı olabilmesi için önemlidir.

        Biraz da iletişimin işlevlerinden bahsedeceğim ki iletişimimizin neden önemli olduğunu algılayabilelim. İletişim hem bireysel hem toplumsal hem de kültürel işlevleri olan bir süreçtir.

       İnsan sosyal bir varlıktır ve iletişim kurma ihtiyacı vardır, bu ihtiyaç ilişki kurma işlevidir. Bu ihtiyacın giderilmesiyle insan sosyal ve kültürel bir varlığa dönüşebilir. Bu iletişimin bireysel işlevidir. İnsanın en önemli ihtiyaçları arasında var olma ve kendini ifade etme olduğunu söyleyebiliriz. Kendimizle ve diğer bireylerle kurduğumuz iletişim önemli bir ihtiyaçtır. Duygu ve ihtiyaçlarımızı dile getirmek bildiklerimizi aktarmak ve öğrenme ancak nitelikli bir iletişimle sağlanabilir. Kendimizle ya da başkalarıyla yaşadığımız çatışmalara sağlıklı ve etkili kurulamayan bir iletişim süreci de neden olabilir.

       İnsanın diğer bir temel ihtiyacı paylaşmadır. Duygu, düşünce ve ihtiyaçlarımızı paylaşma ihtiyacı iletişimin bireysel ihtiyaçları arasındadır. Bu işlevleri yerine getirmeyen bireylerde sağlık problemleri de görülebilir. Çünkü bu işlevler aynı zamanda insanın en temel ihtiyaçlarıdır.

      Son olarak iletişimin toplumsal ve kültürel işlevlerinden bahsedeceğim. Sosyalleşme, bilgi sağlama, bilginin aktarılması ve paylaşılması bireyin hayatında çok önemlidir. Tek olmadığını ve diğer bireylere ihtiyacı olduğunu gösterir. Sosyalleşme hem bireysel hem de kültürel ihtiyaçtır. Kültür toplumdan topluma, kuşaktan kuşağa sosyal bir iletişimle aktarılır. Bu, sözlü ya da sözsüz kurulan (şuan ki benim okuduğunuz yazım) iletişim sayesinde aktarılır. Bunu da yani kültürel iletişimin işlevleri arasında sayabiliriz.