Merhaba sevgili okurlarımız, bu günkü konumuz son günlerde en çok karşımıza çıkan, bankalardan yapılan hatalı EFT ve HAVALELER yolu ile kira geliri elde edildiğine ilişkin emarelerin tespiti. 

 

Maliye idaresi son yıllarda yapay zeka uygulamaları üzerinde ciddi çalışmalar yapmış ve kayıt dışı ekonomiyi kayıt altına alma konusunda iddialı adımlar atmıştır. Söz konusu yapay zeka uygulamaları ile saniyeler içinde binlerce vergi mükellefinin yapmış olduğu işlemler hızlıca taranmakta ve sakıncalı görülen işlemler üzerinde titizlikle durulduğunu görmekteyiz.

 

Üzerinde titizlikle durulan işlemlerin başında da banka hareketleri gelmekte olup, halk arasında İBAN’a para alma diye adlandırılan ve ticari işlemlerden bağımsız olan banka hesaplarına (örneğin, kişinin kızı, oğlu, eşi, anne veya babası ile yanında sigortalı çalışan personeller vb.) tahsilat alındığı ve karşılığında fiş ve fatura düzenlenmediği, hatta bu kişilerin mükellef olarak kabul edildiğine ve vergisel işlemleri yerine getirme konusunda beyana çağrı yazılarının tebliğ edildiğini görmekteyiz. 

 

Bu işlemlerin bir kısmı mükelleflerimizin ticari faaliyetleri ile doğrudan alakalı iken, bir kısmı da özellikle dijital bankacılık işlemlerini kullanan kişilerin dikkatsizliği sonucu meydana gelmektedir. Konuyu bir örnek ile açıklayacak olur isek, Hasan Bey üniversitede okuyan kızına her ay düzenli olarak para göndermektedir. Ancak bankacılık sistemi üzerinden işlem yapar iken gönderilen bedelin işlem türünü yanlışlıkla KİRA seçeneğini seçerek gönderdiğinde, vergi idaresi Hasan Bey’in kızını kira geliri elde ettiği ancak beyan etmediğinden dolayı beyana davet etmek amacıyla yazı gönderecektir. Nitekim görünürdeki işlem kira geliri olduğundan dolayı, vergi idaresi bunu kayıt dışı kazanç olarak algılayacaktır. 

 

Gelelim ticari faaliyeti olup ta hatalı bankacılık işlemi ile karşı karşıya kalan mükelleflerimizin durumuna. Bu şekilde bir işlem ile karşı karşıya kalan mükelleflerimizin böyle bir yazı ile karşı karşıya kalması durumunda, bu işlemin her ne kadar kira geliri olarak gerçekleşmiş olsa da özünde bir ticari faaliyete dayandığını ispatlamaları gerekmektedir. Örneğin ticari faaliyetin temeline dayanan ticari vesikalar, yasal defter kayıtları vb. evrak ve belgeler delil niteliği taşımaktadır.

 

Yine başka bir durum ise, taraflar arasında karşılıklı borç alışverişlerinde karşımıza çıkmaktadır. İşte burada durum biraz karışık. Kira ödemesi olarak gönderilen ancak özünde borç niteliği taşıyan işlemlerde bu durumun ispati artık idareye düşmektedir. Burada en temel nokta işlemin gerçekçiliği olmaktadır ki, bu durum ancak taraflar arasında kira sözleşmesinin varlığı, gayrimenkul kayıtları ve diğer ispatlayıcı evraklar ile açıklanmalıdır. 

 

Gerçekten kira geliri elde edip te, dijital sistemden KİRA seçeneği sekmesi seçilmeden yapılan işlemlerde artık vergi yasalarımızın olmazsa olmazı BEYAN ESASI devreye girmekte olup, kişilerin kendilerinin gelirin elde edildiği yılı takip eden yılın mart ayı içerisinde kira gelirinden beyan vermesi gerekmektedir. Nitekim bu durum işlemin gerçekçiliğidir. 

 

Evet teknoloji çağını en üst düzeyde yaşadığımız bu günlerde, bir anlık dalgınlık neticesinde her an kira geliri elde etmiş olabiliriz. İş bu sebeple mükelleflerimizin olumsuz bir durum yaşamaması adına bankacılık işlemlerinde dikkatli olmaları, gerçek bir ticari faaliyete dayanmak suretiyle banka hesabına HAVALE/EFT yolu ile tahsil edilen bedellerinin de belgesinin düzenlenmesi (fatura, yazarkasa fişi vb.) menfaatinize olacaktır.