Devlet yönetim sistemleriYazar -
İnsan toplumu, bugünleri gelinceye kadar değişik tarzlarda idare edilmiştir. Aşiret idaresi çoğu akraba olan toplumun reisi aşiret lideridir. Aşiret liderliği babadan oğla geçer, emirleri katidir. Türkler, bir aşiretten koca bir imparatorluk kurmuştur.
Batıda, aşiretten çok derebeylik sistemi hâkimdir. Derebeyi, mutlak hâkimdir. Astığı astık kestiği kestiktir. Evliliğin ilk gece hakkı derebeyindir. Namus şeref ona aittir.
Tolum icadı ile derebeylikleri yıkılmış krallıklar, hakanlar, sultanlar, emirler, padişahlar, ferman (kanun) padişahındır. Türk milleti 600 kusur sene padişahlıkla idare edilmiştir. Tek ve mutlak hâkim padişahtır. Orta Asya idare sistemimiz hakanın yanında Banu sultanlarda idareye karışmıştır.
Avrupa da 1789 Fransız ihtilali, cumhuriyetler, meşruti krallık devri başlamıştır. Parlamentonun yanında kral vardır. Bazı krallar sembol parlamento başbakan yönetir. İngiltere Romanof sülalesi Rusya’da kurallığını kurmuş. Komşumuzda son car 1917 komünist ihtilali ile Sibirya’da ailece katledilmiştir.
Komşumuz Yunanistan İngiltere’den prens olarak krallığını kurmuş. Bulgaristan, Almanya’dan prens olarak krallık olmuştur. Bu krallıkların bir kısmı 1ci cihan harbinde silinmiştir. Maziyi dolaylı anlatmak bu sütunlara yetmez. Osmanlı İmparatorluğu padişahlıktan 1833’te tavizler vermiş, kanun hâkimiyetine yanaşmıştır. İlk meşrutiyet 1876 – 1877’de Mithat Paşa, Namık Kemal’in anayasası ile kurulmuş. Mecliste Türk hâkimiyetinin azlığı ile Sultan Abdülhamit tarafından lav edilmiş. (kaldırılmış)
Namık Kemal mezar taşında “ölürsem görmeden millette, beklediğim, feyzi yazılsın sevgi kabrine vatan mahzun ben mahzun”
Atatürk Namık Kemal’in beklediğinden umduğundan fazlasını cumhuriyeti kurmuştur.
2ci meşrutiyet 1908’de Mondros mütarekesi ile işgal altındaki İstanbul’da, aydınların, generallerin maltayı sürülmesi ile sembollük olmuştur.
Türk milletinin yaptığı kurtuluş savaşı sonu 1920’de kurulan millet meclisi hâkimiyet kayıtsız şartsız milletindir. Prensipleri altında 29 Ekim 1923 geçerek demokratik rejim başlamıştır. Çok partili devreye demokratik devlet Türkiye’dir… http://www.hurfikir.com.tr adresinden 23 Kasım 2024, 20:56 tarihinde yazdırılmıştır. |